De PvdA en de fractie Van Schoonhoven, roepen de VVD op eerlijk te kijken naar hoe de partij zich de afgelopen jaren heeft opgesteld in het debat over sociale woningbouw in Castricum. Het is niet de provincie die meer woningbouw frustreert in Castricum, maar het passieve beleid van achtereenvolgende VVD-wethouders die de tekorten veroorzaken. Beide fracties reageren daarmee op een knetterende ruzie tussen provinciebestuur en wethouder Slettenhaar. Aanleiding is de verplichting van Castricum om een vooraf vastgesteld aantal van statushouders te huisvesten. Volgens de provincie doet Castricum dat onvoldoende. Er is een achterstand van in totaal 34 personen. De provincie heeft het gemeentebestuur gesommeerd voor het begin van het nieuwe jaar een dak boven hun hoofd te garanderen. Zo niet, dan neemt de provincie de regie over en gaat zelf de achterstand wegwerken. De kosten zijn voor Castricum.
VVD-wethouder Slettenhaar reageerde boos op het verwijt van de provincie dat de gemeente Castricum veel te weinig woningen toewijst aan statushouders. Slettenhaar vindt dat de gemeente niet aan die verplichting tot huisvesting kan voldoen. Zijn belangrijkste argument is dat de provincie zou verhinderen dat de gemeente snel nieuwe woningen kan bijbouwen. In een motie van de VVD-fractie worden die verwijten van Slettenhaar aan de provincie herhaald.
Beide fracties vinden dat de VVD bij al die verwijten ook moet kijken naar het eigen politiek handelen. Ada Greuter: ‘Ons lijkt het beter ook even stil te staan bij het eigen gedrag van raad en college in de afgelopen jaren. Het niet kunnen/willen bouwen voor de onderkant van de markt speelt al jaren. Er zijn talloze kansen geweest om tot woningbouw te komen waarbij wel aan de huidige behoefte van goedkope woningen tegemoet had kunnen worden gekomen.’
Leo van Schoonhoven: ‘De VVD heeft jaar in jaar uit RO-wethouders geleverd. Dus heeft juist deze partij een extra verantwoordelijkheid om de zaken in de volle breedte voor elkaar te krijgen. Ik herinner mij gemiste kansen op de Zanderij, de twee vrijkomende woningbouwlocaties waar de Initiatiefgroep Nieuw Zwembad al minimaal zes jaar op wijst als mogelijkheid voor goedkope woningbouw, het aanbod van Wim Tromp om in de elle boog langs het spoor en Bakkum grond beschikbaar te stellen. Allemaal niets mee gedaan. Sterker: de wil ontbrak om er zelfs over te praten.”
Ada Greuter: ‘Het enige positieve initiatief richting onderkant markt is het CDA/PvdA-initiatief om binnen het resterende stuk van de Zandzoom ontwikkeling een verschuiving van woningtype plus versnelling van de bouw hiervan aan te brengen.’
Hiernaast is onder regie van de VVD-wethouder het flexwoningen traject eigenlijk mislukt door de fixatie op een kortetermijnoplossing plus slechte communicatie met de raad en inwoners. Dit is geldverspilling om een politieke doelstelling te realiseren. In de pers wordt dit nu als een succes gepresenteerd met opmerkingen als: ‘Mensen moeten er even aan wennen…’ Van alle kanten is de wethouder en de VVD gewaarschuwd tijdens commissievergaderingen, zowel door raadsleden als door inwoners dat de door hem ingeslagen route geen goede manier is om serieus en duurzaam tot woningbouw voor statushouders en/of anderen te komen. Het is alleen een methode om net te doen alsof je een oplossing voor een probleem hebt. Zeecontainers ergens tijdelijk plaatsen om de woningnood aan de onderkant van het spectrum op te lossen is geen oplossing met een duurzaam karakter. Oneindig duur en belemmerend voor echte woningbouw. De collegepartijen, incl. de met dit type problemen onervaren wethouder, wilden beslist niet luisteren naar afwijkende meningen (uitspraken van de vertegenwoordiger van de VVD op RO-gebied zijn keer op keer: ‘En hier komen dan de 5 relevante stemmen van de VVD…’). Daarmee de rol en uitspraken van anderen terzijde schuiven en bagatelliseren.
De beide fracties zijn van mening dat de provincie ‘aanpakken’ één deel van de oplossing van dit goedkope woningen moeten bouwen probleem is. Maar het eigen gedrag en de houding van een deel van de raad t.a.v. de doelgroep die goedkope woningen nodig heeft drastisch aanpassen is een ander deel.
Leo van Schoonhoven: ‘Erkennen dat we als college en raad fout zijn en aangeven hoe dat komt is een betere optie om er vervolgens al samenwerkend (met zowel provincie als ook met de niet-college partijen) wel uit te komen. Die wil heeft iedereen in de raad.’
Hoe dan verder? En hoe dan tot een oplossing komen? Het begint ermee de projectontwikkelaars die actief zijn in onze gemeente bij elkaar te roepen. In overleg te komen tot locaties waar snel gebouwd kan worden. De locaties zijn er en zijn benoemd in het masterplan inbreidingen dat in 2020 geactualiseerd is. Als we ons daartoe beperken zijn er al voldoende oplossingen. Elk van die locaties vereist verschuivingen van bestaande gebruikers van de grond, dus daar moet je financieel en qua draagvlak rekening mee willen houden (en niet er omheen willen gaan vanuit het willen pleasen van potentiële stemmers).
Ada Greuter voegt toe: ‘Daar zit hem ook een stuk van het probleem. Er zijn partijen die liefst de gemeente zo zuinig mogelijk zien functioneren. En dus niet willen betalen’voor grond. Vandaar dat er steeds naar de randen van de dorpen wordt gewezen als kans. Dat kan dus alleen als je bestaande locaties koopt tegen agrarische prijzen en vervolgens het bestemmingsplan aanpast. Dat hier een vergaande oneerlijkheid in zit moet je dus vanuit zogenaamd algemeen belang op de koop toe nemen. Of je doet het niet en laat mensen met grond zelf de winst nemen (onder voorwaarden dat je invloed hebt op de uitvoering en de prijzen van de woningen). Dit gebeurt in gemeenten die wat progressiever opereren dan onze gemeente. Dit is de enige goede en correcte oplossing. Gronden van eigenaren combineren (= rol van de gemeente) en dan die eigenaren in samenwerking met de ontwikkelaars de winst gunnen. Wees duidelijk als bestuur wat je wilt, neem de regie en ga uit van een visie! Maak van de gemeente niet alleen een eenzijdige welvaartstaat voor inwoners uit Amsterdam die geld overhouden aan de verkoop van hun woning daar en hier in een goedkoopte paradijs komen.’
Kortom, het voorstel is:
- Eerst het eigen functioneren van college en raad aanpassen;
- De VVD-motie als stukje van de oplossing van het probleem zien;
- Een visie plus plan te maken samen met de raad, de RO-ambtenaren en de marktpartijen;
- Het college heeft tot nu toe bewezen geen voortouw te nemen, dus dat kan men nu wel doen, of niet;
- Indien niet neemt de raad het voortouw;
- Vervolgens maakt de raad een plan en levert dat snel op;
- Dit plan maken we dan bespreekbaar met de provincie.
Ada Greuter: ‘Op deze manier kunnen we het snelst – en het meest zuiver – stappen voorwaarts zetten.’
Ada Greuter, Leo van Schoonhoven
