Aan de leden van de PvdA castricum
Beste mensen,
Sinds het vertrek van Peter Pinkhaar uit de gemeenteraad mag ik sinds 21 september de afdeling als raadslid vertegenwoordigen. De eerste maanden heb ik het raadswerk moeten combineren met mijn werk als bouwkundig toezichthouder op het project Makado in Schagen, maar vanaf deze maand kan ik mij ten volle wijden aan het raadswerk. Onderstaand mijn inzet aangaande de kortetermijnmaatregelen Dorpsstraat en overweg Beverwijkerstraatweg.
Al jaren is het onderwerp Dorpsstraat en overweg Beverwijkerstraatweg een heet hangijzer in de plaatselijke politiek. Hierbij een historische terugblik.
Begin vorige eeuw lag er nog een trambaan voor de doorgaande tramlijn Haarlem-Alkmaar. In 1924, exact 100 jaar geleden, werd deze tramlijn uit dienst genomen en vervangen door de ‘autobus’. Sindsdien is de kern Castricum gegroeid van een kleine 4.500 inwoners naar het huidige inwoneraantal van 19.700. Ondanks deze groei bleef de Dorpsstraat als doorgaande weg qua ruimte onveranderd, maar nam het verkeer enorm toe.
In de jaren zestig van de vorige eeuw lagen er plannen voor een tweede ontsluiting via de Dokter de Jonghweg, de Oosterbuurt, over of onder het spoor door richting Beverwijkerstraatweg. Vanwege het cultuurhistorisch belang van de Oosterbuurt is dit plan volgens mij toen terecht gecanceld.
Ondanks vele pagina’s aan onderzoeksrapporten, diverse aanpassingen en de herinrichting ruim tien jaar geleden naar een fietsstraat blijft de verkeersoverlast, en daarmee de verkeersveiligheid in de Dorpsstraat, een groot probleem. Er wordt te hard gereden en als fietser moet je op je tellen passen. De doorstroming en veiligheid van de overweg Beverwijkerstraatweg blijft eveneens een probleem. Feit is dat door het in- en uitrijdend verkeer van de Dorpsstraat, Schoutenbosch, Gasstraat en Puikman, het doorgaande verkeer over de overweg ernstig wordt belemmerd.
Door de voorgenomen invoering van het ‘Programma Hoogfrequent Spoor’ (PHS) worden de openingstijden van de overweg verder ingekort, wat ten koste gaat van de doorstroming en verkeersveiligheid.
Het doel van het college en de gemeenteraad is om op korte termijn de Dorpsstraat autoluw te maken, de horeca en het winkelgebied te versterken en tegelijkertijd de doorstroming van het verkeer over de overweg Beverwijkerstraatweg te verbeteren. Na onderzoek en participatie werd in september 2022 een pilot gehouden waarbij Schoutenbosch bij de overweg, de Dorpsstraat en diverse wegen in de Verzetsheldenbuurt met een knip werden afgesloten. Vanwege het sluipverkeer in de verzetsheldenbuurt en het centrum en de verkeersoverlast in de Beatrixstraat ontstond er begrijpelijkerwijs commotie vanuit de omwonenden. Hierop werd de pilot voortijdig afgeblazen.
Uit de evaluatie van december 2022 is geconcludeerd dat de pilot niet heeft bijgedragen aan het verbeteren van de leefbaarheid in het centrum.
Wel is gebleken dat de doorstroming bij de overweg werd verbeterd en dat op het horecaplein ter hoogte van de Overtoom meer ruimte ontstond voor culturele activiteiten.
Ondanks de commotie over de pilot stuurde het college in zijn evaluatierapport alsnog aan op het afsluiten van wegen om de Dorpsstraat autoluw te maken.
Dit veroorzaakte opnieuw negatieve reacties uit de omgeving en de gemeenteraad.
Het college is toen teruggefloten en op 26 januari 2023 heeft de raad ook met onze steun het college opgedragen om in overleg met omwonenden en middenstand te komen tot een beter plan zonder dat door ‘geknip’ wegen worden afgesloten.
Dit alles heeft geresulteerd in een ‘Tussenbesluit kortetermijnmaatregelen Overweg Beverwijkerstraatweg’ dat op donderdag 16 november jongstleden met de volgende inhoud aan de omgeving en de gemeenteraad werd gepresenteerd.
- Doel van het voorgelegde tussenbesluit was om als enige mogelijke variant de Dorpsstraat als eenrichtingsweg van noord naar zuid in te richten, met daaraan gekoppeld eenrichtingsverkeer in de Beatrixstraat van oost naar west en het afsluiten van Schoutenbosch voor het autoverkeer bij de overweg.
- Ter onderbouwing van de haalbaarheid van dit besluit nader onderzoek te doen naar:
a) uitvoeren Ruiterweg als 30 km weg (GOW30);
b) eenrichtingsverkeer en herinrichting Prinses Beatrixstraat;
c) onderzoek effect eenrichtingsverkeer noord-zuid Dorpsstraat op stikstofdepositie gebruiksfase;
d) herinrichting Dorpsstraat als fietsstraat eenrichtingsverkeer;
e) ontwerp Mient-Stationsweg-Beverwijkerstraatweg naar GOW30;
f) overige onderzoeken te weten: pleinfunctie Dorpsplein, omgeving Prinses Beatrixstraat, centrum-noord, Torenstraat en positie markt.
- Tevens kennis te nemen van de laatste stand van zaken ontwerp LVO (Landelijk Verbeterprogramma Overwegen) en akkoord te geven voor het, in samenwerking met ProRail, nader uitwerken van het ontwerp inclusief raming om te komen tot het voorbereiden van een bestuursovereenkomst.
Bij de presentatie van het Tussenbesluit op 16 november en ook tijdens de commissievergadering op 7 december zat de publieke tribune in de raadszaal tot de nok toe gevuld en waren de insprekers als eerste aan zet.
Hieronder in hoofdlijnen de opmerkingen van de insprekers en de reactie van het college:
- De bereikbaarheid van de verzetsheldenbuurt is een probleem vanwege de afsluiting van Schoutenbosch bij de overweg. Bewoners moeten straks omrijden via Stationsweg, Mient, Ruiterweg, Kleibroek, Soomerwegh, Dokter de Jonghweg, Cieweg en Jacob Rensdorpstraat.
Reactie college: De verzetsheldenbuurt blijft via de Stationsweg en Schoutenbosch wel bereikbaar voor fietsers en hulpverlening.
- De verkeersintensiteit van de (Verlegde) Overtoom, Ruiterweg, Mient en Stationsweg wordt ook volgens de gegeven modellen flink groter. Reactie college: De inrichting en maximumsnelheid op met name de Ruiterweg, Mient en Stationsweg wordt nader onderzocht en gestreefd wordt naar het terugbrengen van de snelheid naar 30 km/uur. Het probleem hierbij is de handhaving.
- Sluipverkeer via onder andere de Brakenburgstraat-Torenstraat.
Reactie college: Dit geeft in de praktijk geen tijdswinst, omdat in die straten bij elke kruising moet worden afgeremd.
- Waarom niet eenrichtingsverkeer van zuid naar noord?
Antwoord: Vanwege het kruisen van het afslaande verkeer vanaf de overweg de Dorpsstraat in met doorgaande fietsers, waardoor het wachtende verkeer de doorstroming blokkeert.
- Waarom niet eenrichtingsverkeer Beatrixstraat van west naar oost?
Dit zou eventueel een optie zijn, maar in het model geeft dit meer verkeersdrukte op de Beatrixstraat.
- Laden en lossen middenstand in de Dorpsstraat.
Reactie college: Bij de verdere inrichting van de Dorpsstraat zal hiermee rekening worden gehouden.
- Busdienst Connexxion moet de route door het dorp wijzigen.
Reactie college: Afstemming met Connexxion wordt na het raadsbesluit opgepakt.
Op 21 december jongsleden was de commissie aan zet.
De algemene klacht vanuit de gemeenteraad was dat het raadsvoorstel ‘Tussenbesluit’ als enige mogelijkheid stelt te kiezen voor de variant met eenrichtingsverkeer noord-zuid in de hele Dorpstraat. Hiermee zouden mogelijke alternatieven als uitkomst van de haalbaarheidsonderzoeken genoemd onder punt 2 van het raadsvoorstel worden geblokkeerd.
Een amendement van Lokaal Vitaal en het CDA had als enige doel onderzoek te doen naar éénrichtingsverkeer in de Dorpsstraat als voorkeursvariant.
Als PvdA Castricum vonden we dit amendement niet ver genoeg gaan en we dienden daarom een amendement in waarin wij, identiek aan de inzet van Lokaal Vitaal, het college opriepen om het eenrichtingsverkeer noord-zuid in de hele Dorpsstraat als ‘enige mogelijke variant’ te wijzigen in ‘voorkeursvariant’ en als aanvulling ook nader onderzoek te doen naar:
g) het verbeteren van de bereikbaarheid en verkeersveiligheid van de verzetsheldenbuurt na afsluiting van Schoutenbosch bij de Stationsweg.
h) de veiligheid van het langzame verkeer in de genoemde onderzoeken mee te nemen.
Verder gaven wij de wethouder mondeling mee om het verplaatsen van de weekmarkt naar De Brink in het onderzoek mee te nemen.
In het preadvies kon de wethouder wel instemmen met de amendering van ‘enige variant’ naar ‘voorkeursvariant’, maar hij was ook van mening dat in de plannen de bereikbaarheid van de verzetsheldenbuurt en de veiligheid van het langzame verkeer voldoende worden gewaarborgd.
Helaas kregen wij met ons amendement niet de handen op elkaar en werd het amendement van Lokaal Vitaal en daarmee het tussenbesluit unaniem aangenomen. In onze stemverklaring vroegen wij nogmaals aandacht voor de veiligheid van het langzame verkeer en de bereikbaarheid van de verzetsheldenbuurt.
Maatregelen op de korte termijn zijn niet los te zien van de nodige maatregelen om op de middellange en lange termijn de Dorpsstraat te ontlasten en de doorstroming overweg Beverwijkerstraatweg te verbeteren. Vanwege de invoering van het ‘Programma Hoogfrequent Spoor’ en de toenemende verkeersintensiteit zullen de problemen in het centrum alleen maar toenemen. Elke maatregel om de Dorpsstraat te ontlasten en de doorstroming bij de overweg te verbeteren zal resulteren in extra verkeersbelasting in de overige delen van het dorp. Met name de Ruiterweg, Mient en Stationsweg zullen dan extra belast worden. Zie het als een waterbed, als je op een punt naar beneden drukt, komt het op een andere plek omhoog.
Op 25 januari aanstaande worden in de commissie de langetermijnmaatregelen behandeld. Als eerste kunnen de omwonenden en belangengroepen hun inzet geven en daarna volgt de politieke behandeling over het raadsvoorstel ‘Eindrapportage Spoorwegovergang Beverwijkerstraatweg te Castricum’ van de ‘Werkgroep Castricum Beverwijkerstraatweg’.
De belangrijkste conclusies uit het raadsvoorstel zijn:
- dat volledige invoering van het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS, met 8 IC’s na 2040 tussen Amsterdam en Alkmaar), behoud van de gelijkvloerse kruising op basis van de huidige onderzoeken niet mogelijk is;
- dat de centrumtunnel oost voor de langere termijn als optie dient te worden vastgehouden ondanks de stikstofproblematiek en de hoge investeringskosten;
- dat als oplossing voor de middellange termijn (met 6 IC’s medio 2030-2040), in nauw overleg met de grotere kring van belanghebbenden in dit deel van de provincie, onderzoek moet worden gedaan naar alternatieve lijnvoering, wat wel effect zal hebben op de dienstregeling van de Kennemerlijn.
Mijn conclusie is dat een tunnel bij het station geen begaanbaar pad is en voor extra verkeersproblemen zal zorgen in het dorp. Met name Mient en Ruiterweg zijn dan het kind van de rekening.
Onderzocht moet worden of met alternatieve lijnvoering, een volledige invoering van PHS ook zonder tunnel mogelijk is. Als dat uiteindelijk niet mogelijk is, zal er in overleg gezocht moeten worden naar een 2e ontsluiting van Castricum richting Heemskerk met als voorwaarde dat het centrum van Castricum wat betreft verkeersbelasting zal worden ontzien.
Verder wens ik iedereen een voorspoedig en gezond 2024 toe.
Aad Nijmeijer
