Onderwijshuisvesting het kind van de rekening?
In de bijdrage van de fractie van de PvdA aan de begrotingbehandeling 2023 hebben we een aantal kritische kanttekeningen gemaakt rond de onderwijshuisvesting in Castricum, maar we hebben de nieuwe wethouder van Onderwijs, Valentijn Brouwer van Groen Links ook een aantal handreikingen gedaan over de verduurzaming van de schoolgebouwen. Dit heeft geleid tot een drietal toezeggingen van de wethouder.
Kritische kanttekeningen:
Als we naar de begroting 2023 kijken moeten we vaststellen dat het onderwijs zowel beleidsmatig als financieel het kind van de rekening lijkt te zijn.
Zo worden er vanaf 2011 miljoenen die de gemeente via het Gemeentefonds ontvangt voor onderwijshuisvesting naar de algemene middelen gesluisd (op zichzelf niet verboden), terwijl schoolbesturen problemen hebben met ventilatie in het kader van corona en er schoollokalen zijn met enkel glas, in een school uit 1956. Als er om medefinanciering wordt gevraagd geeft de gemeente niet thuis (geen geld). Ik dit kader is het ook opvallend dat geplande projecten op het terrein voor onderwijshuisvesting als pm in de meerjarenraming zijn opgenomen. Hierdoor is de vraag of de meerjarenbegroting wel sluitend is. De argumenten voor deze pm-raming zijn niet valide als je constateert dat de raming voor een nieuw zwembad wel in euro’s is opgenomen (zelfde context: exacte investeringsbedrag niet bekend).
Daarnaast worden ten laste van de begrotingspost onderwijshuisvesting twee schoolgebouwen gefinancierd (bij één zelf ook de exploitatiekosten), die geen onderwijsbestemming (zoals beschreven in de regelgeving van onderwijshuisvesting) meer hebben en die ook niet meer ingezet zullen worden voor onderwijshuisvesting. Een oneigenlijk gebruik van dit begrotingsartikel. In de beantwoording van schriftelijke vragen geeft het college aan dat zonder deze bijdrage sociale woningbouw op de betreffende locatie niet mogelijk is!
Wel wordt voor het voortgezet onderwijs huisvesting gefinancierd waarin formeel geen recht op is gezien de leerlingenaantallen en de beschikbare onderwijsgebouwen. Sterker er wordt ook nog een jaarlijkse bijdrage in de exploitatiekosten verstrekt door de gemeente, terwijl de exploitatie een zaak van het schoolbestuur is.
Handreikingen:
We moeten ook vooruit kijken: er liggen flinke uitdagingen voor dit college op het terrein van onderwijshuisvesting. Zo zal er een duidelijke visie moeten zijn op het ruimte gebruik, de betaling – en risico’s van zogenaamde IKC’s en ook de verduurzamingsopgave voor 2030 vraagt de nodige aandacht. Wij hebben de n toezegging van het college dat zij binnen zes maanden met een visie / de bestuurlijke uitgangspunten op de onderwijshuisvesting in Castricum komen, waarover al op overeenstemmingsgericht overleg is gevoerd met de schoolbesturen. Na bespreking in de gemeenteraad kan deze visie dan richting geven bij het opstellen van het IHP 2024 – 2030 (In verband met de verduurzamingsopgave is de werkingsduur van het volgende IHP opgerekt naar 2030. De inzet van een extern adviesbureau lijkt hierbij geen toegevoegde waarde te hebben, het gaat om lokale input van direct betrokken en keuzes van het college. Het spreekt vanzelf dat wij verwachten dat de verduurzaming van schoolgebouwen een belangrijk onderdeel zal zijn van de visie.
Twee moties:
Om het college te helpen heeft de PvdA-fractie twee moties ingediend:
Één om samen met Calorie en de schoolbesturen binnen een jaar de investeringen in verduurzaming, die zich binnen vijf jaar terugverdienen (o.a. zonnepanelen) in kaart te brengen en deze maatregelen te financieren vanuit de ENECO-gelden, binnen vijf jaar terug te betalen door de schoolbesturen. quick wins op het terrein;
En één om in een pilot het gehele scala van verduurzamingsmaatregelen in kaart te brengen en op basis hiervan voorstellen te doen over de financiering door schoolbesturen en gemeente.
De moties gingen zowel het college als de collegepartijen te snel en te ver. Wel deed de wethouder drie toezeggingen.
Drie toezeggingen:
De wethouder deed namens het college de volgende drie toezeggingen:
1. De wethouder voert nog in 2023 in samenwerking met Calorie en de schoolbesturen een quick scan uit in het kader van verduurzaming schoolgebouwen.
2. In het Integraal Huisvestingsplan vanaf 2024 krijgt verduurzaming van de schoolgebouwen in het perspectief van de doelstellingen voor 2030 nadrukkelijk een plaats.
3. De bestuurlijke uitgangspunten voor dat nieuwe IHP zullen na overleg met de schoolbesturen besproken worden met de gemeenteraad.
Al met al geen slecht resultaat voor de inspanningen vanuit de PvdA-fractie: onderwijshuisvesting en verduurzaming daarvan staat in ieder geval op de agenda.
Jan Postma
