Debatavonden Stationsgebied Castricum

Er zijn behoorlijke problemen rond de spoorwegovergang Beverwijkerstraatweg en de PvdA hield in oktober 2020 twee open informatie avonden over dit probleem. Dave van Ooijen presenteerde op die avonden welke oplossingen zijn uitgewerkt en voor welk duivels dilemma we daarbij komen te staan.

Dagelijks passeren 6000 motorvoertuigen heen en 6000 motorvoertuigen terug  de spoorwegovergang Beverwijkerstraatweg in Castricum. De spoorwegovergang ligt vlakbij het station. De bomen blijven lang dicht als de trein langs het perron staat. Dagelijks staan lange rijen auto’s te wachten tot de spoorbomen eindelijk eens open gaan. Regelmatig doen zich onveilige situaties voor omdat auto’s bijvoorbeeld ingesloten raken tussen de spoorbomen.Het zal drukker worden de komende jaren omdat in 2028 het programma Hoogfrequent Spoor ook op de lijn Amsterdam Alkmaar uitgevoerd gaat worden. En er moeten in de Kop van Noord-Holland 50.000 extra woningen gebouwd worden, bovenop de 23.000 die al gepland zijn.  Dat lijkt allemaal ver weg te zijn, maar de besluitvorming volgt snel.

Dave van Ooijen somde op:

1. ProRail schreef in juni 2020 aan het gemeentebestuur van Castricum dat de gelijkvloerse maatregelen die bij de overgang van de Beverwijkerstraatweg gaan worden getroffen voor de korte termijn, onvoldoende zijn om op de langere termijneen oplossing te bieden,waarbij de doorstroming en de veiligheid gegarandeerd worden. ProRail wil de overweg  opheffen of sterk verkeersluw maken in combinatie met ongelijkvloerse oplossingen voor het wegverkeer.
2. Op 11 juni 2020 heeft de gemeenteraad van Castricum het college een bestuursopdracht gegevenom te zorgen voor een Integraal Verkeersplan (IVP), waarbij geldt: “Het resultaat van fase 1 is een duidelijk beeld van de inrichting voor de kernen Castricum en Bakkum met hierin een door de Raad vastgesteld voorstel voor het beter inrichten van de route naar de bestaande gelijkvloerse spoorkruising of inpassing van een tweede ongelijkvloerse spoorkruising”.
3. In het landelijk Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS), dat door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is opgesteld wordt gestreefd naarsneller en beter Openbaar Vervoer door een Tienminutendienst in te stellen op de belangrijkste corridors, zoals:

• Eindhoven-Amsterdam (al 2,5 jaar)
• Nijmegen-Arnhem-Utrecht-Schiphol (2022)
• Schiphol-Leiden-Den Haag-Rotterdam (2022)
• Amsterdam-Alkmaar (2028)

4. Uit de nota Contouren toekomstbeeld OV 2040, tot stand gekomen insamenwerking tussen de partners van het ProgrammaToekomstbeeld OV: het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de twaalf provincies en de metropoolregio’s Amsterdam(MRA) en Rotterdam-Den Haag (MRDH), de openbaar vervoersbedrijven NS, de FederatieMobiliteitsbedrijven Nederland, de stadsvervoerdersGVB, RET en HTM, alsmede ProRail)blijkt dat het spoorwegverkeer tussen nu en 2040 helemaal vol- en vastloopt. Dit, ondanks Corona.
5. De ontwikkelingen 2020-2040 met betrekking tot de groei inwoners, huishoudens, arbeidsplaatsen en mobiliteit (rapport CBS/NIDI (juli 2020) laat zien dat Nederland steeds drukker, diverser en dubbelgrijs wordt.
6. In juni 2020 is ereen Woondeal Noord-Holland Noordgemaakt in opdracht vande regio Noord-Holland Noord, de provincieNoord-Holland, de Woningmakers en ondersteund door het Ontwikkelingsbedrijf NHN, waarin het voornemen wordt uitgesproken om 50.000 extra woningen  te bouwen bovenop de 23.000 die al gepland zijn.Er in plaats van 6 Intercity’s (PHS)als uitkomst van het Programma Toekomstbeeld OV er mogelijk 8 Ic’s zullen gaan rijden tussen Amsterdam en Alkmaar.

Dave liet zien welke oplossingen in discussie zijn, inclusief een nieuwe randweg, tunnelvarianten en oplossingen door het centrum van Castricum en ging uitgebreid in gesprek met het publiek. Volgens hem geldt: elke variant heeft voor- en nadelen en de vraag is dus: welke hoofdvariant heeft de minste nadelen en de meeste voordelen voor Castricum?

spooravondjose

Vragen en discussiepunten uit het publiek:

Eerste avond:

• Wat is de positie van ProRail en van het PHS. Volgens een bezoeker is ProRail verantwoordelijk voor het Tracébesluit en de veroorzaker van “dit probleem” en is dus ook verantwoordelijk voor de oplossing. Dave geeft aan dat de vervoersvraag steeds hoger wordt als gevolg van de toekomstige woningbouw boven Alkmaar en de groei van de bevolking. Het vervoer kan niet allemaal via de weg opgelost worden. Een snelle “metroachtige” verbinding naar Schiphol en Amsterdam biedt dan voordelen. De PHS is vastgesteld en heeft veel draagvlak. Het tempo van realisatie kan wel veranderen o.a. als gevolg van de coronacrisis.
• Hoeveel intercity’s stoppen er in de toekomst in Castricum? Op dit moment stoppen er 4 intercity’s in Castricum. Dit zullen er 6 worden in 2024 en in de toekomst 8 en nog 4 sprinters. (Contouren Toekomstbeeld 2040 ProRail). Het gaat dan om de Zaanlijn en de Kennemerlijn.
• Hoeveel overwegen hebben we op dit moment? Op dit moment hebben we binnen Castricum 6 gelijkvloerse overwegen en 1 ongelijkvloerse overweg. ProRail heeft alleen de Beverwijkerstraatweg aangemerkt als onveilige overweg.
• Waarom kan er geen tunnel verdiept voor het spoor aangelegd worden om het buitengebied te sparen? Deze oplossing is al verschillende keren aangedragen. Tot nu toe blijkt het te duur. Door de verbouwing van het station lijkt deze oplossing ook niet reëel. In Zaandam heeft een gelijksoortige discussie plaatsgevonden in de gemeenteraad en met ProRail. Dit heeft ook niet geleid tot ondertunneling van het spoor. Dave raadt de gemeenteraad aan om met de raad in Zaandam hierover te praten.
• Heeft de Coronacrisis invloed op de verkeersstromen en het OV? Nee, het woon-werkverkeer lijkt langzamerhand weer op het oude niveau.
• Tot nu toe zijn er nieuwe woningbouwplannen uitgevoerd (Dijk en Duingebied) of worden uitgevoerd (Kaptein Kaas)  waarbij onvoldoende rekening is gehouden met een toename van de verkeersdruk.
• Is het mogelijk om de opdracht van de Raad met betrekking tot het integraal verkeersplan te herzien zodat ook ondertunneling van het spoor opnieuw onderzocht wordt? Herzien van een opdracht kan de Raad altijd, als hier voldoende draagvlak voor is.
• Kan er als randvoorwaarde gesteld worden behoud van open landschap cq OerIJ en weide gebied? Dit kan wel, maar het is vervolgens de vraag welke oplossing je wel ziet voor dit probleem en wat de nadelen van deze oplossing zijn. De Grutto versus de leefbaarheid in het dorp? Ook een deel van de Zanderij wordt waarschijnlijk aangemerkt als beschermd gebied. We moeten oppassen dat er in Castricum geen tweespalt ontstaat tussen de belangen van de verschillende natuurgebieden.
• Is er onderzocht in hoeverre het autoverkeer uit Beverwijk om bestemmingsverkeer gaat? Het gaat om 85 % bestemmingsverkeer en 15 % doorgaand verkeer.
• Men wil het centrum van Castricum autoluw maken/houden. Het plan van de fietsersbond zou daarin passen. Dave geeft aan dat het plan van de fietsersbond niet past binnen de bestuursopdracht voor het integraal verkeersplan.
• Castricum heeft te weinig ruimte voor ingrijpende infrastructurele maatregelen. Is er ook over gedacht om het industriegebied Castricummerwerf te verplaatsen naar de noordkant van het dorp?
• Met welke variant kunnen we de verkeersoverlast in Dorpsstraat en Bakkummerstraat verminderen? Ook de bewoners van de Schelgeest vrezen geluidsoverlast door de toename van het trein- en wegverkeer. Kunnen we als randvoorwaarde voor de keuze van een variant de leefbaarheid voor Castricummers stellen?
• Als één van de randvoorwaarden wordt genoemd dat iedereen, die de gevolgen van de verschillende oplossingen ervaart, moet kunnen meepraten.

Vragen en opmerkingen tweede avond:

• Zal deze PHS er niet toe leiden dat station Castricum in de toekomst wordt overgeslagen? Dat zou kunnen maar de gemeenteraad heeft in het verleden een motie onderschreven waarbij er minstens 4 intercity’s blijven stoppen in Castricum.
• Er is nu toch een rechtstreekse lijn van Castricum naar Schiphol? Dit wordt door de meeste aanwezigen ontkend. Het zal worden nagekeken.
• Er wordt opgemerkt dat MOVARES in 2012 een uitgebreide studie naar de spoorwegproblematiek heeft gedaan en dat daar 17 varianten uit voort zijn gekomen. De aanwezige ambtenaar van de gemeente geeft aan dat deze studie (gedeeltelijk) binnenkort op de gemeentelijke website zal worden gezet.
• Zowel de oostelijke variant als de westelijke variant zou voor een verkeersaantrekkende werking kunnen zorgen. Hoe kan dit voorkomen worden? Dave geeft aan dat bij de zuidelijke variant er mogelijk een aansluiting in de richting van Limmen kan worden gerealiseerd ipv twee aansluitingen in beide richtingen.
• Limmen al ingeklemd zit tussen verschillende hoofdwegen en ook het vliegverkeer voor overlast zorgt. Dus, nee, Limmen zou daar niet op zitten wachten.
• Vraag aan Dave wat hij, als deskundige,ziet als een “robuuste en toekomstvaste oplossing”? Dave geeft aan dat hij nog geen definitief oordeel heeft omdat de verschillende scenario’s eerst verder uitgewerkt moeten worden. Dit onderzoek vindt op dit moment plaats binnen de gemeente in het kader van het Integraal verkeersplan (IVP)  dat momenteel wordt ontwikkeld. Wel denkt hij dat de 2 scenario’s door het dorp het karakter van Castricum ernstig zullen aantasten.
• Kunnen we de verkeersbewegingen in dit gebied nu goed in kaart brengen, nu de aansluiting met de A9 nog in de maak is? Dave geeft aan dat bij elk scenario niet alleen moet worden berekend wat op dit moment de verkeersbewegingen zijn maar dat ook berekeningen naar de toekomst moeten worden gemaakt, bij toenemende woningbouw en vervoersstromen.
• Uit onderzoek van een paar jaar geleden komt naar voren dat 85% van de verkeersbewegingen van eigen inwoners is en 15 % doorgaand verkeer. Dit zorgt er echter niet voor dat de druk op de spoorwegovergang minder is.
• Is de enige echte robuuste oplossing niet een verdiepte ligging van het spoor? We zouden dat kunnen gebruiken door dan boven de grond woningbouw te realiseren. Dave geeft aan dat deze optie onlangs ook in Zaandam uitvoerig aan de orde is geweest, maar dat dit als financieel onhaalbaar werd gezien. Door een bezoeker wordt aangegeven dat in Best, ook geen Randstedelijk gebied, dit wel gerealiseerd is. Hier ging het ook om landelijk gebied dat gespaard moest worden.
• Een nieuwe oplossing zou kunnen zijn het doortrekken van het spoor van Uitgeest, langs de Provinciale weg, naar Limmen en dan een nieuw station in Limmen bouwen voor Castricum en Limmen. Zowel het spoor als het station zou dan verplaatst moeten worden. Een ingrijpende verandering die grote gevolgen heeft voor de kern van Castricum. Wel kan de groenfunctie van Castricum dan verstevigd worden. Dave geeft aan dat een verplaatsing van zo’n belangrijke functie allerlei gevolgen heeft voor de rest van Castricum. Het leidt tot een domino-effect.
• Een bezoeker vindt dat de varianten zijn opgesteld als symptoombestrijding en dat er meer accent op de oorzaken van het probleem moet worden gelegd. Waarom kiest men voor een bepaalde route, omdat de Tomtom deze aangeeft. Wat zijn de gevolgen van de aftakking van de A9 en wat zijn de gevolgen van het thuiswerken. Hij mist cijfers waarop dit alles gebaseerd is.
• De vertegenwoordiger van ProRail geeft aan dat aanpassing van de overweg Beverwijkerstraatweg vooral noodzakelijk is vanwege de onveiligheid. In een landelijk verbeterprogramma wordt aangegeven dat er op dit punt veel onveilige situaties ontstaan. Een bewoner van de Beverwijkerstraatweg beaamt dit. Wanneer iemand met een rollater de spoorbaan over moet, lukt dit nauwelijks. De bomen gaan al dicht als de trein het station nadert. Er moet dan nog gestopt, ingestapt en uitgestapt worden. Kortom de bomen zijn veel langer dicht dan nodig is. Ook de afslagen voor en na de overgang zorgen voor gevaarlijke situaties.
• Als veiligheid zo’n belangrijk thema is waarom dan toch niet kiezen voor het verdiepen van het spoor? Door de geplande woningbouw bij Kaptein Kaas en de aanpassing aan het stationsgebouw wordt het steeds moeilijker om bepaalde opties uit te voeren.
• Als geld geen rol speelt zou de beste variant zijn het ondergronds maken van het spoor.
• Een bezoeker geeft aan dat er onverwachte kosten naar boven kunnen komen bij het aanleggen van de westelijke rondweg. Onder de spoorweg liggen duikers die de waterhuishouding van en naar hetAlkmaardermeer regelen. Ook bij de overweg Groene Laan ligt beton in de grond.
• Een nieuwe variant wordt voorgesteld: een digitaal circulatieplan, waardoor verkeer in een verplichte rijrichting kan worden geleid bv. naar A9 zodatBeverwijkerstraatweg kan worden ontzien. Dit gebeurt ook rondom Amsterdam.
• Wat is de planning? Op 23 december 2020 wordt er een ontwerp tracé besluit genomen. In het tweede kwartaal van 2021 wordt het Integraal verkeersplan in de gemeenteraad besproken. In 2028 zou het PHS uitgevoerd moeten zijn. Het kan vertraging oplopen maar er wordt nu aangewerkt om het zo snel mogelijk te realiseren. Daarnaast wordt er op dit moment gewerkt aan een samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente Castricum, ProRail, Ministerie, provincie en regio Alkmaar.
• Hoe ziet participatietraject eruit? De vertegenwoordiger van de gemeente geeft aan dat er een denktank is samengesteld van betrokken bewoners. Het voorstel wordt voorgelegd aan de Raad, waarna bewoners kunnen inspreken.
• De heer van Balgooi geeft aan dat hij vindt dat de discussie goed op gang komt. Wel worden er vaak appels en peren met elkaar vergeleken en niet altijd wordt er uitgegaan van de juiste informatie. De kunst is om straks een aantal scenario’s naast elkaar te leggen die op evenwichtige manier met elkaar vergeleken kunnen worden. Zelf heeft hij een voorkeur voor de westelijke variant.
• De heer Meijer, voormalig wethouder in Castricum geeft aandat hijin de periode 2010-2014 als wethouder betrokken was bij het onderzoek van Movares. Er is toen een fantastisch participatietraject Hij vindt het huidige participatietraject veel te mager, er is geen openbare oproep gedaan om mee te denken. Hij heeft in die periode sterk gelobbyd om de financiën voor een oplossing rond te krijgen en is hier toen ook in geslaagd. Alleen de gemeenteraad heeft uiteindelijk in meerderheid tegengestemd, waardoor alles bij het oude is gebleven. Hij stelt voor het onderzoek van Movares te gebruiken en de cijfers aan te passen naar de huidige situatie. “Ga als gemeente op je knieën naar het Rijk en de andere partijen om het geld weer boven water te krijgen. Ga lobbyen ook in Brussel voor geld dan komt die ene (dure) variant misschien ook wel boven tafel”.
• Door een bezoeker wordt voorgesteld om ook te kijken naar een combinatie van varianten, zeker ook de variant van de fietsersbond erbij te betrekken.
• Een bewoner geeft aan dat het belangrijk is dat er in Castricum rust is. Niet al dat verkeer dat steeds sneller en harder moet. Het is een groot goed om langzamer te leven. We moeten meer denken aan ons welzijn.

Ankie Dil, Dave van Ooijen