Nieuw zwembad: mooi ontwerp maar zo kan Castricum het zich niet veroorloven

15 februari 2024

Castricum is toe aan een nieuw zwembad. Het huidige is te oud, energielekkend. Al vorige periode besloot de gemeenteraad dat vervanging nodig is op een nieuwe plek.
De raad kon zich begin februari uitspreken over een nieuw ontwerp. Het blijkt mooi, echt heel mooi, maar het nieuwe zwembad gaat 1,8 miljoen euro per jaar kosten. Dat is voor Castricum veel te duur.
De PvdA sprak bij de behandeling waardering uit voor de inspanningen die het college zich heeft getroost om de plannen voor een nieuw zwembad, al dan niet met sporthal, uit te werken. Het nieuwe ontwerp ziet er mooi uit. Je krijgt er echt zin van om je fiets te pakken en daar in dat nieuwe complex een duik te gaan nemen. De PvdA waardeert ook de poging om de bouw van het nieuwe zwembad te koppelen aan plannen voor betaalbare woningbouw op de plek waar nu het oude zwembad ligt en op de plek van sporthal de Bloemen. We hebben dringend behoefte aan meer betaalbare woningen immers. Het is ook prachtig dat goed is onderzocht of het zwembad zoveel zonnepanelen zal leggen dat het eigen energie opwekt en als vliegwiel kan dienen voor verduurzaming van de wijk Noord-End. Verduurzamen en CO2 redactie is een wettelijke opgave voor de gemeente.

De inzet is dus goed. Het is gebaseerd op eerdere besluiten van de raad. Ook de PvdA-fractie stemde destijds in om het oorspronkelijke plan voor een sober zwembad te verruimen met de optie om meteen de sporthal te vernieuwen.
We zijn inmiddels drie jaar verder en er ligt een grote ‘maar’. Er ligt voor het eerst een concrete kostenberekening van een nieuw zwembad en de hoofdconclusie is: dit kunnen wij ons niet veroorloven. Het is te duur. De kosten komen op 1,8 miljoen per jaar. En dan nog moeten we uit de bestaande reserves plukken om de kapitaalslasten te drukken.
1,8 Miljoen is simpelweg te veel. We hebben dat geld niet. Onze reserves zijn nodig voor andere noodzakelijke urgente investeringen. Als dit zwembadplan doorgaat, kunnen we nieuwbouw voor de basisscholen niet meer betalen of de bibliotheek overeind houden.
Het helpt ook niet dat de begroting van de gemeente sowieso vanaf 2024 in het rood komt te staan. De begroting over 2024 en 2025 liet in november nog een plusje zien, maar door tegenvallende uitgaven voor de BUCH werkorganisatie zitten we inmiddels op een tekort en het voorziene verlies voor 2026 is aangegroeid tot ruim 5 miljoen. En dan hebben we niet eens meegerekend dat we ruim 800.000 noodzakelijke financiering voor maatschappelijke organisaties niet structureel gedekt hebben.
Het is daarom onverantwoord door te gaan met een plan voor een zwembad dat bijna 2 miljoen per jaar kost. Hoe mooi ook, we hebben het geld niet.

Onverantwoord risico door wensdenken
Het is de PvdA opgevallen dat in de kostenberekeningen van het zwembad vele onzekerheden zitten en dat het financiële risico van dit project te groot is. De kostenberekening gaat uit van een conservatieve schatting van stijging van bouwkosten. Een second opinion schat de bouwkosten al 1,2% hoger..
De kostenberekening gaat uit van een langjarige rente van slechts 2 %. De rente is nu ruim boven de 3%. Niemand kan echt voorspellen wat de rente gaat doen, dus om dan maar op een lage 2% te gaan zitten is volgens ons teveel wensdenken.

Het college denkt dat er meer inkomsten komen omdat het bezoekersaantal fors zal stijgen. Ook hier lijkt sprake van wensdenken. We kunnen er niet van uit gaan dat een nieuw zwembad, plotseling veel meer bezoekers trekt alleen omdat het nieuw is en omdat het wordt gecombineerd met een sporthal.
Een ander voorbeeld van wishfull thinking zijn de plannen voor verduurzaming. Het nieuwe zwembad kan niet voor 2028 aangesloten worden op het stroomnet. Er wordt voorgesteld, en dat valt op zich te prijzen, om dat creatief op te lossen door zelf energie op te wekken.
Het probleem is echter: het zwembad wekt stroom op in de zomer als er amper moet te worden verwarmd en moet stroom kopen in de winter als er veel moet worden verwarmd.
Een batterij kan de oplossing niet bieden. een batterij slaat slechts voor een nacht op, niet voor een paar maanden. Ik heb de oplossing daarvoor nog niet gezien. Elke huiseigenaar met zonnepanelen weet dat er eerder betaalt moet worden voor terugleveren van stroom in de zomer, en dat winterstroom duur is.

Het zwembad kan mede worden betaald, is een andere gedachte, omdat we op vrijkomende locaties woningen kunnen bouwen. Het college suggereert nu om geen betaalbare woningen te bouwen maar dure vrijesectorwoningen omdat die veel geld opleveren. De gemeente dan kan verdienen aan de grondprijs. In het debat hebben wij gewaarschuwd dat dat zeer ongewenst is. Het betekent dat de gemeente geen woningen naar behoefte bouwt, maar zich als een projectontwikkelaar richt op winstmaximalisatie om deze enorme uitgave te dekken.

De PvdA heeft voorgesteld om de plannen aan te passen en terug te vallen op een klein doelmatig zwembad, waar recreatiezwemmen mogelijk is, waar schoolkinderen zwemles krijgen, de reddingsbrigade kan oefenen en dat past binnen de financiële mogelijkheden van onze begroting.

Op de foto’s impressies van het ontwerp van het nieuwe zwembad. Het is de bedoeling het te bouwen op veld 5 van voetbalvereniging FC Castricum, naast het Jac P. Thijsse college.