Sociaal domein: vage beleidsnota zonder veel houvast voor de raad om de uitvoering te controleren

23 december 2022

In Castricum en andere Buch-gemeenten wordt een nieuwe beleidsnota voor het sociaal domein ingevoerd. De PvdA-fractie heeft zijn uiterste best gedaan die nota bij te stellen, maar dat lukte helaas niet. De beleidsnota van de wethouder bevatte mooi klinkende (“iedereen doet mee”) beleidsintenties maar zo vaag geformuleerd dat we er alle kanten mee op kunnen.

Bijna de helft van de gemeentebegroting gaat op aan uitgaven voor het sociaal domein. Het geld is nodig voor werkloosheids- en bijstandsuitkeringen, voor armoedebeleid, voor thuiszorg voor ouderen, WMO-ondersteuning aan mensen met een beperking, ondersteuning aan kinderen met een beperking, jeugdzorg in gezinnen en jongeren met psychische problemen. Het sociaal domein is omvangrijk en essentieel voor het welzijn van de bevolking.

Florence Eijck voerde in enkele commissievergaderingen het woord voor de PvdA-fractie. Ze zei onder meer:  “De PvdA maakt zich grote zorgen om de vitaliteit en het sociale gezicht van het Sociaal Domein. Terwijl er inwoners zijn, die niet weten hoe ze de eindjes aan elkaar moeten knopen, ontbreekt het aan een duidelijke visie, die de inwoners perspectief geeft op een uitweg uit de energie- en andere zorgen, die hoop geeft dat er indien nodig adequate hulp komt, die vertrouwen geeft in de sociale toekomst van deze gemeente.”

“In de beleidsnota, die de basis moet zijn van de visie en uitvoering, ontbreekt een evaluatie over de afgelopen periode, waaruit lessen kunnen worden getrokken voor de toekomst, zodat we niet steeds dezelfde fouten maken. Het ontbreekt aan een punt op de horizon, het ontbreekt aan SMART geformuleerde doelstellingen en het ontbreekt aan een heldere vastgelegde uitgangssituatie.”

Florence Eijck zette ook vraagtekens bij onderdelen van de nota.  “Wij vragen ons bijvoorbeeld af wat er precies in de afgelopen 6 jaar, dus vanaf 2016, in het sociaal domein is gebeurd? Welke mijlpalen kunnen gevierd worden? De vraag komt bij ons op omdat bijvoorbeeld ongeveer 4 jaar geleden een extern bureau de opdracht heeft gekregen een sociale kaart te maken en deze op de website van de gemeente beschikbaar te maken. Ik heb hard gezocht maar niets kunnen vinden. Misschien is het dan wel logisch dat het Noodfonds klaagt over het feit dat de leden van het Sociaal Team en ambtenaren de sociale kaart van Castricum onvoldoende kennen en dus niet adequaat kunnen doorverwijzen.”

“Nu komt het voorstel om een preventiekaart te maken. Een verkapte sociaal kaart dus. Beginnen we weer opnieuw, of begrijp ik het niet?  Datzelfde geldt ook voor het fenomeen ‘inclusie’. In voorbije jaren is toch hard gewerkt aan een participatie traject ‘iedereen doet mee’ en aan een inclusie opdracht van de VN. En nu komt dat weer terug. Wat is er de afgelopen 6 jaar gebeurd? Je zou toch denken dat bijvoorbeeld deze 2 dingen allang geregeld moesten zijn, of tenminste een stevige basis moet zijn gelegd, waarop we door kunnen?”

“Ander voorbeeld van iets waar we onze vraagtekens bij zetten: In eerdere presentaties werd het project Welzijn op Recept de hemel in geprezen. In de begroting staat daar jaarlijks €35.000 voor gereserveerd.  In dit beleidsstuk wordt ‘Welzijn op Recept’ een keer terloops genoemd, zonder onderbouwing of uitleg wat de wethouder hiermee beoogt, zonder uitleg waar de financiën voor nodig zijn en zonder aan te geven wat in 2026 de meetbare resultaten moeten zijn.”

” Het probleem dat de PvdA met dit stuk ook heeft, heeft te maken met onze opdracht in de raad om het College en dus de uitvoering te controleren op het behalen van de afgesproken resultaten en het vasthouden aan het toegekende budget. Maar we kunnen niet vinden wat die resultaten moeten zijn, resultaten die dusdanig SMART moeten worden omschreven dat de Raad deze kan controleren. Wij vragen ons af hoe de wethouder zonder die SMART omschreven resultaten sturing kan geven aan de organisatie.”

Florence Eijck zei verder dat het stoorde dat de wethouder wel extra geld vroeg om meer ambtenaren aan te stellen die zich bezig houden met het sociaal domein “zonder dat het ons duidelijk is wat dat extra budget oplevert. Het antwoord ‘verstevigen van de sociale basis’ is te vaag, te oncontroleerbaar. Op deze manier kan de Raad haar werk niet doen.”