Aan het prachtige strand, de parel van toeristisch Castricum, kleven een paar ergernissen.
1. Het dure kort parkeren. De inwoner die even met de auto een kop koffie op het strand wil pakken moet betalen voor een volle dag.
2. De fietsenstalling is half afgesloten omdat de onderliggende loods op instorten staat.
3. Wat gaat er gebeuren met dat leegstaande zebragebouw?
Je zou verwachten dat de gemeente, die het bevorderen van toerisme en recreatie hoog in het vaandel heeft staan, het oplossen van deze problemen prioriteit geeft. Maar nee, niet echt. Het college investeert weliswaar 1,2 miljoen euro in wat een betere en mooiere strandopgang moet worden. Bij de behandeling in de gemeenteraad bleek het slechts om cosmetische ingrepen te gaan. Tegels worden vervangen door klinkers; er komt een golvend muurtje aan een kant van de schuine afgang en een klimtoren voor kinderen. En er komt een rij lage olijfwilgboompjes met een duur beregeningsysteem omdat deze boomsoort, die in de Hollandse duinen niet thuishoort, meteen zou verdrogen. Verder verandert er niets.
De PvdA en De Vrije Lijst hebben in de gemeenteraad samen voorgesteld deze investering uit te stellen en prioriteit te geven aan het oplossen van problemen rond het kort-parkeren en de onveilige fietsenstalling. Vergeefs. De rest van de raad volgt braaf de wethouder en de wethouder stelt dat hij niets aan het probleem van fietsenstalling en kort parkeren kan doen omdat er juridische problemen spelen waar de gemeente geen zeggenschap over zou hebben.
Juridische problemen?
Jawel, die zijn er. Het parkeerterrein en het zwart witte gebouw Blinckers is, zoals zoveel grond en panden, in ‘bezit’ van het vastgoedbedrijf Biesterbos (ook Cambium genoemd). Biesterbos pacht de grond van de provincie op een contract dat loopt tot 2035. Het bedrijf wil verlenging van dat contract afdwingen met 40 jaar, verlangt een lage pachtprijs en zal pas investeren in een veilige fietsenstalling en nieuwe betaalapparatuur die kort parkeren mogelijk maakt zodra het zijn zin krijgt van de provincie.
Gesprekken over de verlenging van dat pachtcontract lopen al jaren. Zowel gemeente als provincie deden begin deze eeuw een toezegging over die verlenging, maar in 2021 is het provinciebestuur alsnog dwars gaan liggen. Uit via de WOO (wet open overheid) openbaar gemaakte stukken, blijkt dat VVD-gedeputeerde Esther Rommel de pachtprijs die Biesterbos betaalt veel te laag vindt. Zo laag dat volgens haar sprake is van verboden staatssteun. Biesterbos heeft daarop het provinciebestuur gedagvaard en eist alsnog verlenging van het pachtcontract tegen die te laag geachte prijs. Sindsdien lopen er geheime onderhandelingen tussen provincie en Biesterbos.
De PvdA heeft samen met De Vrije Lijst het college opgeroepen om zich te mengen in dit conflict. De gemeente kan zich melden bij de provincie als potentiële pachter, vanaf 2035 als het huidige contract afloopt of een aantal jaren eerder door het huidige erfpachtcontract af te kopen. Het heeft vele voordelen als de gemeente het parkeerterrein op die manier overneemt. Het parkeerterrein staat op duingrond, midden in een natuurgebied (natura 2000); het is staatseigendom in beheer bij de provincie/PWN. Waarom zou de overheid de exploitatie van staatseigendom überhaupt over willen dragen aan een commercieel bedrijf? Waarom neemt de overheid (of dat nu via PWN of via de gemeente gebeurt) het parkeren niet in eigen hand? De overheid kan redelijke tarieven vragen om de kosten van het inrichten en bewaken van de parkeervoorziening te dekken. Als er winst wordt gemaakt, komt dat de kas van PWN of de gemeente ten goede en daarmee het publieke belang.
De gemeente Bergen heeft jaren geleden het parkeren in de gemeente volledig in eigen hand genomen. Dat levert nu zoveel inkomsten op dat de gemeente als een van de weinige gemeenten in Nederland een sluitende meerjarenbegroting heeft en niet hoeft te bezuinigen op publieke voorzieningen. Waarom doen we dat in Castricum niet ook?
Het voorstel van de PvdA en De Vrije Lijst prikkelde Lokaal Vitaal tot een gematigder voorstel. Die partij voelt ook aan dat er veel mis is rond de commerciële exploitatie door Biesterbos, en stelt voor om de exploitatie van het parkeerterrein openbaar te gaan aanbesteden. Althans om de mogelijkheden te onderzoeken. Met dat breed gedragen compromis gingen PvdA en de Vrije Lijst ook akkoord.
Bedrijf oefent zware druk uit
Het strandbeleid van de gemeente Castricum kent nog meer juridische conflicten rond al jarenlang lopende huurcontracten. Er loopt een gerechtelijke procedure, aangespannen door opnieuw Biesterbos tegen de gemeente over de bestemming van het gebouw Blinckers. Het bedrijf eist naar verluidt een schadevergoeding van miljoenen. Biesterbos zal die claim in trekken als het toestemming krijgt een hotel te vestigen in het Blinckers gebouw. Tenminste, dat vermoeden heeft de PvdA. Biesterbos noch gemeente willen inhoudelijk reageren op vragen die wij over de kwestie hebben gesteld.
De PvdA maakt zich zorgen over het verloop van het conflict. Een hotel toestaan op het strandplateau is in strijd met het bestemmingsplan en kan de rust in de duinen en op het strand verder verstoren. Het is zorgelijk dat een gerechtelijke procedure open overleg tussen partijen onder druk zet. Dat Biesterbos een onveilige fietsenstalling laat staan en weigert daar iets aan op te knappen om gunstige verhuurvoorwaarden af te dwingen doet vermoeden dat het bedrijf bereid is ver te gaan in de strijd.
Het huidige college staat onder grote druk toe te geven aan het commerciële belang van Biesterbos. Het college heeft de gemeentelijke begroting inmiddels in het rood laten lopen. Er zijn grote tekorten in 2024 en komende jaren. Het college hoopt op meer inkomsten uit toeristenbelasting als meer toeristen kunnen overnachten.
Maar er is meer. Het college heeft een grote opgave bij het huisvesten van Oekraïense vluchtelingen, statushouders en jonge huurders met een laag inkomen. Er moet dringend goedkope woningbouw komen. Om dat te realiseren kan de gemeente leegstaande panden en grondlocaties opkopen. Het college heeft vastgelegd in het coalitie akkoord om dat actief te gaan doen. Het komt er alleen niet van. Iedere keer worden beschikbare panden en locaties opgekocht door kapitaalkrachtige projectontwikkelaars die maximale winst voor zichzelf nastreven. Zo had de gemeente het oog laten vallen op het leegstaande RABO-bankgebouw voor huisvesting van Oekraïense vluchtelingen. Twee maanden nadat de gemeente dat nieuws bekendmaakte (april 2023), kocht Biesterbos het pand op. Sindsdien slepen onderhandelingen aan. Het college zit in de tang.
Hieronder een schets van de vernieuwing van het strandplateau: klinkers in plaats van tegels, een muurtje en boompjes erbij. Eronder de huidige situatie.
