Werving gemeentesecretaris: belangenverstrengeling en vriendjespolitiek

7 augustus 2023

Het college heeft laakbaar gehandeld bij de werving van een nieuwe gemeentesecretaris door de zittende gemeentesecretaris 15.000 euro extra te betalen om zijn opvolger te zoeken. De PvdA heeft, samen met D66 en De Vrije Lijst, al op 8 juni een formele melding gedaan van integriteitsschending. Het college erkent die integriteitsschending niet expliciet, maar geeft toe dat het ‘voortaan anders moet’.
De kwestie kwam naar buiten via een artikel in de nieuwsbrief Nieuws uit Castricum van journalist Rens Blom. Het Noord Hollands Dagblad kwam erna ook met een artikel en een reactie van de betrokken gemeentesecretaris Wim van Twuyver.

Intern speelde de kwestie al sinds 25 mei toen het presidium (een overleg van fractievoorzitters) zag dat het college de werving voor een nieuwe gemeentesecretaris voor had gegund aan het bureau CTMH waarvan de huidige gemeentesecretris Wim van Twuyver eigenaar is. Het presidium adviseerde het college het besluit in te trekken en te toetsen of de gunning aan een bedrijf van de huidige gemeentesecretaris juridisch wel kan. Het college heeft dat advies van het presidium genegeerd: op 26 mei adverteerde CMTH met de vacature.
De fracties van de PvdA en De Vrije Lijst stelden op 29 mei schriftelijke vragen over de gang van zaken. De vragen waren vertrouwelijk om niet onnodig de persoon Van Twuyver te schaden. Het college gaf in antwoord op de vragen geen krimp. Het college wil van vriendjespolitiek of de schijn van belangenverstrengeling niets weten. PvdA, De Vrije Lijst en D66 hebben vervolgens een melding gedaan van schending van de gedragscode ‘Gedragscode integriteit burgemeester en wethouders gemeente Castricum 2022’ (onder andere artikel 2.3, 5) en het VNG model integriteitsbeleid.
Uit de melding: “De gemeentesecretaris is op inhuurbasis aangesteld. Alleen zijn bureau is om een offerte gevraagd, blijkens een brief van het college aan het Presidium d.d. 30 mei 2023. Deze gunning door het college aan dit bureau van de interim gemeentesecretaris doet vermoeden dat hier een commerciële gunst is verleend, wekt de schijn van belangenverstrengeling en een vermoeden van schending van integriteit, en brengt de onafhankelijke advisering door de gemeentesecretaris aan het college in gevaar. ”
Waarnemend burgemeester Heerschop stelde in reactie een onderzoek in. De fracties werden gebonden aan vertrouwelijkheid zolang het onderzoek liep.
De uitkomst van dat onderzoek stemt ons niet tevreden. De burgemeester gaat niet expliciet in op de door ons gesignaleerde schending van de gedragscode. Wel erkent ze: “Nu achteraf kun je zeggen dat het verstandiger was geweest om de opdracht breder uit te zetten en dus meerdere offertes aan te vragen. Dit om elke schijn van belangenverstrengeling of commerciële gunning te voorkomen.”

Voor de PvdA-fractie is duidelijk dat een morele grens is overschreden. Het college had nooit een commerciële opdracht mogen geven (ter waarde van ruim 20.000 euro) aan de man die al op dure inhuurbasis voor het college werkte. CTMH/Van Twuyver had nooit deze opdracht mogen aannemen. Het college had het bureau/van Twuyver nooit deze opdracht moeten gunnen.

De affaire laat ook zien dat het college eens echt moet optreden tegen de inhuur van ambtenaren. De gemeenteraad heeft al enkele malen gesignaleerd dat de gemeentelijke organisatie BUCH veel te veel geld kwijt is aan inhuur van ambtelijke capaciteit. Het excuus is dat de arbeidsmarkt zo krap is. De waarheid is: de mensen zijn er wel, maar ze laten zich duur inhuren via bureau’s, bijvoorbeeld via het bureau van de gemeentesecretaris die zichzelf ook duur verhuurt. Het is tijd dat het college zich daarop eens beraadt.

In een eerdere versie van dit artikel stelden wij dat CTMH/Van Twuyver het geld van de opdracht (naar wij aannamen toen 15.000 euro) had moeten terugbetalen omdat hij dubbel betaald werd: als interim gemeentesecretaris werd hij betaald en als eigenaar van CTMH via de opdracht ook nog eens extra. We kregen op ons uitdrukkelijk verzoek inzage in de financiele, gegevens. Daaruit blijkt dat de wervingsopdracht niet 15.000 maar ruim 20.000 euro heeft gekost. Tegelijk heeft de interim gemeentesecretaris de laatste twee maanden veel minder uren gedeclareerd. Dit minder uren declareren kan worden opgevat als inleveren van uren omdat hij tegelijk werkte aan de wervingsopdracht. Het laat ook zien dat een gemeentesecretaris kennelijk in Castricum lang niet fulltime hoeft te werken. Hij kon immers in de laatste drie maanden van zijn aanstelling gewoon die uren gemoeid met de wervingsopdracht inleveren.
De gegevens die de PvdA-fractie mocht inzien laten zien dat inhuur van ambtenaren een hele dure grap is. De kosten van inhuur liggen meer dan twee keer zo hoog als het betalen van een salaris voor een ambtenaar in vaste dienst, inclusief werkgeverslasten.